CZYNNOŚCI SPRAWDZAJĄCE

Czynności sprzwdzające – jakimi uprawnieniami dysponuje organ podatkowy

Czynności sprawdzające – mniej sformalizowane od kontroli podatkowej narzędzie fiskusa

Celem zweryfikowania zgodności z prawem podatkowym działalności podmiotów gospodarczych organy mogą przeprowadzić kontrolę podatkową lub czynności sprawdzające. O kontroli podatkowej piszemy tutaj, a czynności sprawdzające są mniej sformalizowaną formą, gdy nie jest wymagane wszczęcie kontroli podatkowej. Jest to wstępna kontrola o charakterze formalnym.

Zgodnie z art. 272 ordynacji podatkową zakres czynności sprawdzających jest następujący:
1) sprawdzenie terminowości:
a) składania deklaracji,
b) wpłacania podatków, w tym również pobieranych przez płatników oraz
inkasentów;
2) stwierdzenie formalnej poprawności dokumentów wymienionych w pkt 1;
3) ustalenie stanu faktycznego w zakresie niezbędnym do stwierdzenia
zgodności z przedstawionymi dokumentami;
4) weryfikację poniesionych przez podatnika wydatków i uzyskanych
przychodów (dochodów) opodatkowanych lub przychodów (dochodów)
nieopodatkowanych – w zakresie niezbędnym do ujawnienia podstawy
opodatkowania z tytułu przychodów nieznajdujących pokrycia
w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych;
5) weryfikację danych i dokumentów przedstawionych przez podatników
dokonujących rejestracji podatkowej;
6) weryfikację danych i dokumentów przedstawionych przez podmioty
dokonujące zgłoszenia rejestracyjnego zgodnie z art. 16 ustawy z dnia
6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym oraz zgłoszenia rejestracyjnego
uproszczonego zgodnie z art. 16b tej ustawy;
7) sprawdzenie spełnienia warunków uprawniających do opodatkowania
ryczałtem od dochodów spółek oraz rzetelności i terminowości składania
oświadczenia podatnikowi przez jej udziałowca albo akcjonariusza, o których
mowa w rozdziale 6b ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym
od osób prawnych.

Czynności sprawdzające dają możliwość organom podatkowym podjęcia działań wobec podmiotów gospodarczych w sposób mniej sformalizowany niż kontrola podatkowa, ponadto nie muszą informować o ich wszczęciu i mogą je prowadzić bez ograniczeń czasowych.

Czynności sprawdzające – uprawnienia organu podatkowego
W przypadku stwierdzenia błędów w deklaracji, organ podatkowy może:

– samodzielnie skorygować deklarację: organ może samodzielnie poprawić błędy w deklaracji, jeśli są one proste i oczywiste.
– wezwać do skorygowania deklaracji: W przypadku bardziej złożonych błędów, organ może wezwać podatnika do samodzielnego skorygowania deklaracji w określonym terminie.
Oprócz korekty deklaracji, w ramach czynności sprawdzających organ podatkowy może również:

– wezwać do udzielenia wyjaśnień: organ może żądać od podatnika wyjaśnień dotyczących treści deklaracji lub innych dokumentów.
– zwrócić się o okazanie dokumentów: organ może żądać od podatnika okazania dokumentów, które są niezbędne do weryfikacji poprawności deklaracji.
– uzyskać określone informacje od banków: Organ może zwrócić się do banku o udzielenie informacji o rachunkach bankowych podatnika.
– żądać złożenia deklaracji lub sprawozdania finansowego: W przypadku, gdy podatnik nie dopełnił obowiązku złożenia deklaracji lub sprawozdania finansowego, organ może go do tego zobowiązać.

Dodatkowo, w ramach czynności sprawdzających organ podatkowy może:

– przeprowadzić „kontrolę krzyżową”: Polega ona na żądaniu od podatnika przedstawienia dokumentów dotyczących transakcji z jego kontrahentami. Kontrahenci ci mogą następnie zostać poddani kontroli podatkowej.
Należy jednak pamiętać, że organy podatkowe nie mogą wykorzystywać czynności sprawdzających w sposób dowolny. Mogą je przeprowadzać wyłącznie w zakresie określonym w ustawie. Coraz częściej jednak zdarza się, że organy nadużywają tej procedury.

W związku z tym, ważne jest, aby podatnicy znali swoje prawa i obowiązki w zakresie czynności sprawdzających. W przypadku wątpliwości, warto skonsultować się z nami.